مرتضی کیوان؛ سالِ بد، سالِ باد، سالِ اشک، سالِ شک

شصت و هشتمین سال روز اعدام مرتضی کیوان با سال های قبل یک تفاوت بارز دارد؛ این که امسال امیر هوشنگ ابتهاج (سایه) که هرگز یاد او را به باد فراموشی نسپرد هم چشم از جهان بسته و رفته است.

-   به خاطر هر چیز کوچک و هر چیز پاک به خاک افتادند  به یاد آر!  عموهایت را می گویم،  از مرتضی سخن می گویم .

     با این که نظامی نبود چون به چند افسر فراری ارتش پناه داده بود او نیز همراه آن افسران، محاکمه و به اعدام محکوم و صبح 27 مهر 1333 تیرباران شد.

   درست است که سابقه همکاری با حزب توده را داشت اما توده ای (به مفهومی که دیگران بودند) نبود و بیشتر روزنامه نگار بود.

این ادعا هم با مجلات غیر حزبی که با آنها همکاری داشت روشن می شود و هم از همکاری با دولت ملی دکتر مصدق.

   به خاطرات دریابندری و شعر شاملو اشاره شد.

اما تأثیر مرتضی کیوان تنها بر این دو نبود.

او که به لحاظ سن وسال چند سالی از دوستان خود بزرگ تر بود چنان تأثیری بر چهره های شاخص آن روزگار گذاشت که هر یک در سوگ او نوشتند و سرودند: از سیاوش کسرایی و هوشنگ ابتهاج تا مصطفی فرزانه و خود نیما البته.

   مرتضی کیوان، بیش از آن که سیاسی و حزبی باشد ادبی و فرهنگی بود و اگرچه در رسانه های رسمی حتی بعد انقلاب از او یاد نشد اما شعر شاملو و همسر وفاداری که تمام عمر خود را وقف کتاب داری کرد و به مادر کتاب داری ای