سلسله نوشتارهای لزوم مقابله با ربا

حرمت و منع ربا تقریباً در اکثر سیستم های حقوقی جهان پذیرفته شده و در شرع مقدس اسلام نیز به عنوان یک حکم شرعی مسلّم نزد دانشمندان اسلامی پذیرفته شده است و دلیل بر حرمت آن از کتاب، - سنت و اجماع مسلمین وجود دارد (نجفی، 1415ق ، ج 25، ص 5).

آنچه از آیات قرآن و روایات معصومین(ع) و تحلیل عقلی در مورد فلسفه تحریم ربا استفاده می شود، این است که تحریم این کار زشت و قبیح حداقل پنج نکته مهم و دلیل عمده دارد: اکل مال به باطل است؛ یعنی درآمد بی جهت و بادآورده.

 بازدارنده مردم از تجارت ها و معامله های مفید و سودمند و حلال است.

مصداق بارز ظلم است.

 باعث تضعیف عواطف انسانی است.

 رباخواری با فلسفه پیدایش پول منافات دارد و باعث می شود که پول از شکل اصلی اش تحریف شده و به شکل یک کالا درآید؛ چراکه پول، ثمن است نه مثمن، واسطه کالاست نه کالا و رباخواری آن را کالا قرار می دهد و از این رهگذر جامعه را گرفتار خسارت می کند.

همچنین از باب اهمیت خطرات، ربای قرضی اهمیت بیشتری دارد چراکه در دنیای امروز و حتی در گذشته نیز شدیداً محل حاجت و ابتلا بوده و هست؛ به همین دلیل غالب آیات و روایات تحریم ربا، ناظر به ربای قرضی است و فلسفه های 5 گانه فوق نیز همه با ربای قرضی سازگار و عمدتاً ناظر بر آن است (مکارم شیرازی، 1376، صص 51-31).