نبردی که از شهادت سخت تر است

امروز (26 ربیع‌الاول) سالگشت انعقاد صلح امام حسن (س) با معاویه که از آن با عبارت نرمش قهرمانانه یاد شده است.

رویدادی که بدون اغراق یکی از سرنوشت‌ساز‌ترین تدابیر تاریخ اسلام به شمار می‌رود و بسیاری از تحولات بعدی قرن دوم و سوم هجری متاثر از آن است.

برخی از این عبرت‌ها و جریانات به شرح ذیل است.

1- اولین اثر وضعی صلح امام مجتبی (ع)، نهضت عاشورا بود.

امام در این عهدنامه به گونه‌ای هوشمندانه تمام ادله‌ی قانونی و اجماعی و فقهی لازم برای قیام سیدالشهدا (ع) را فراهم کرد.

در متن صلح‌نامه که به امضای سر سلسله امویان رسید، معاویه نیز تایید کرد که حکومت بنی‌امیه پس از او قانونی نیست و باید حکومت به آل علی یا جمهور مسلمین بازگردد.

2- امام برای هدایت جماعت خسته از سال‌ها جنگ و اختلاف داخلی چاره‌ای جز این نداشت که اجتماع را به دیکتاتوری پر از آرامش گورستانی دلخواه خودش بسپارد، زیرا جامعه‌ای که بهای آزادی را با پشتیبانی از حق نپردازد دچار استبدادی می‌گردد که به بهانه‌ی نبود سر و صدا نفسش را بند خواهد کرد.

اراده‌ی امام این بود که جامعه‌ای که یا با بی‌تفاوتی حق را تنها می‌گذارد و یا به دلایل دنیوی به باطل ابراز تمایل می‌کند، تبعات شوم اهمال و تصمیم خودش را بپذیرد.