آرامگاه سعدی در گذر زمان

بنای فعلی از زمان درگذشت سعدی تاکنون فراز و نشیب های بسیاری را از سر گذارنده است و یک بار نیز در سال 998 به حکم یکی از حکمرانان فارس، یعقوب ذوالقدر کاملا ویران شد، باری دیگر هم سنگ قبر و مزار سعدی را ویران کردند.

با این حال، حوضچه ای که هم اکنون با عنوان حوض ماهی معروف است، از همان زمان تاکنون برقرار است و باور به شفابخشی آب آن در فرهنگ مردم شیراز رسوخ کرده تا آنجا که دیرزمانی جزو یکی از آیین های روز سیزدهم فروردین در شیراز بوده است.

گفته شده که آرامگاه سعدی زمانی، خانقاه این شاعر بوده است و حوض های مرمرین نیز بنا به خواست خود سعدی ساخته شده است و در مقابل زاویه خانقاه قرار داشته است.

در زمان کریم خان زند، بسیاری از عرفا و شاعران و مفاخر شیراز آرامگاه یافتند و بدین طریق ارج نهاده شدند.

یکی از بناهایی که کریم خان زند به ساخت آن دست زد، همین آرامگاه سعدی است.

در این دوره، عمارتی از گچ و آجر بنا شد که مزار سعدی در اتاقی در ضلع شرقی این عمارت قرار داد و بر روی آن معجری چوبی قرار داده شد.

آرامگاه سعدی در دوره قاجار مقبره سعدی، دومین بار در دوران قاجاریه به دلیل انتساب او به مذهب تسنن تخریب شد و سنگ آرامگاهش نیز شکسته شد اما این بار علی اکبر خان قوام الملک شیرازی سنگی بر مزار سعدی گذاشت که تا امروز نیز پابرجاست.