آسیاب های آبی دزفول؛ قرن ها گردش آب و سنگ

26آسیاب های تاریخی دزفول حدود 1700 سال قبل یعنی در دوره ساسانیان و در واقع همزمان با ساختِ اولیه شهر دزفول ساخته شده اند، سازه های آبی که رومن گریشمن باستان شناس فرانسوی، آن را یکی از قدیمی ترین سیستم های آبیاری در جهان معرفی کرده است.

تعداد این آسیاب ها بین 50 تا 60 حلقه بوده که برخی از آن زیر پل قدیم ، برخی زیر پل جدید و برخی در محدوده علی کله شهر دزفول قرار گرفته اند.

هر چند این آسیاب ها در سه قسمت رودخانه دز قرار گرفته اند، اما قدمت برخی از آن ها به دوره های صفویه و قاجاریه می رسد، دورانی که این آسیاب ها به اقتصاد شهر دزفول نیز کمک زیادی کرد.

البته به مرور زمان به دلیل طغیان رودخانه و قرار گرفتن در مسیر جاده ساحلی برخی از آن ها تخریب شده اند، به گونه ای که امروز فقط حدود 20 حلقه از این آسیاب ها باقی مانده اند.

آسیاب های آبی دزفول تیرماه 1380 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، اما اهمیت این سازه ها امروزه به حدی است که مطالعاتی ویژه روی این سازه ها، مجموعه پل های باستانی و دیگر سازه های آبی دزفول با هدف ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو آغاز شده است.