جشن سده، آیینی در 50 قدمی نوروز

جشن سده یکی از آیین های باستانی در منطقه ترشیز است که در گذشته رونق فراوانی داشت اما در حال حاضر از رونق افتاده است؛ هرچند هنوز هم در برخی از روستاهای منطقه بردسکن از جمله روستاهای علی آباد کشمر و کبودان این جشن 10 بهمن ماه برگزار می شود.

- سده در لغت منسوب به شماره 100 است و شاید به این دلیل که درست در زمانی که 50 روز و 50 شب مانده به نوروز، مردم با برپایی آیینی و آتش افروختن به سبب تفریح و پریدن از روی آن همراه بوده، آن را جشن سده نامیده اند.

قدیمی ترها معتقد بودند پس از برافروختن آتش و پریدن از روی آن، با توجه به قرار گرفتن در فصل زمستان و سرما، باران می آید و خاکسترهای آتش برافروخته شده را می شوید؛ لذا مردم، برای رسیدن باران به بهانه جشن سده، در شب 10 بهمن ماه به جشن و پایکوبی می پرداختند.

در واقع آتش که روشن می شود، حاضرین، گرد آتش جمع شده و از روی آن عبور کرده و به استقبال باران رفته و این شعر را می خوانند سده، سده، صد به غله، 50 به نوروز و منظور از آن اعلام زمان باقی مانده تا رسیدن نوروز باستانی است و البته بیان اینکه 100 روز دیگر فصل برداشت غلات جو و گندم می شود.

یک پژوهشگر فرهنگ عامه در خصوص جشن سده به ایسنا گفت: این آیین از غروب روز 10 بهمن ماه شروع شده و تا پاسی از شب که شعله های آتش خاموش می شود، ادامه دارد.