از رئالیسم رادی تا اسطوره گرایی بیضایی

بیضایی دانایی چشمگیری دارد و در احوال انسان و در کار جهان تأمل کرده و اندیشه های برآمده از این تأملات، همچون رودی خروشان، در آثارش جاری شده است.

- اما رادی معقتد بود هنر اندیشه نیست بلکه احساس اندیشه است.

بنابراین خطوط کمرنگی از اندیشه در آثار رادی مشاهده می شود.

عصر ایران؛ هومان دوراندیش - بهرام بیضایی و اکبر رادی بی تردید جزو بلندترین قله های نمایشنامه نویسی ایرانند که به سبک و سیاق ویژه خود بر غنای ادبیات نمایشی معاصر ایران افزوده اند.

اگرچه همه نمایشنامه خوانان ایرانی وامدار این دو استاد نمایشنامه نویسی اند، اما در این یادداشت می کوشیم مقایسه ای مختصر بین آثار رادی و بیضایی داشته باشیم و از پرتو این مقایسه، نیم نگاهی به ویژگی ها و تفاوت ها و البته ضعف ها و کاستی های آثار این دو نمایشنامه نویس برجسته ایرانی بیفکنیم.

البته در بررسی آثار بیضایی، فیلم نامه ها را هم مد نظر داریم.

شاید نخستین تفاوت مشهود نمایشنامه های بیضایی و رادی، ایده محوری آثار بیضایی و پرهیز رادی از ایده محور شدن آثارش باشد.

بیضایی، تا حدی همانند داستایفسکی، در واقع اندیشمندی است که آثار ادبی اش را لبریز از ایده و اندیشه کرده است.

رمان های جنایت و مکافات و برادران کارامازوف بیش از آنکه نثر درخشانی داشته باشند یا به عنوان یک اثر هنری واجد ارزش باشن