ترک دنیا به مردم آموزند/ خویشتن سیم و غلّه اندوزند

عالم وقتی که دهان باز می کند، دانایی اش دیگران را تحت تاثیر قرار می دهد و هر کسی بالاخره چیزی از او می آموزد حتی اگر با سخن اصلی او مخالف باشد.

- عصر ایران؛ هومان دوراندیش - سعدی علیه الرحمه در کتاب پندآموز و حکمت آمیز گلستان در باب عالمانی که فعلی موافق گفتار ندارند آورده است: ترک دنیا به مردم آموزندخویشتن سیم و غلّه اندوزند عالِمی را که گفت باشد و بسهر چه گوید نگیرد اندر کس عالم آن کس بوَد که بد نکندنه که گوید به خلق و خود نکند در سوره بقره نیز خطاب به ایشان آمده است: اَتَأمُرونَ الناسَ بِالبِرِّ وَ تَنْسَونَ اَنفُسَکُم (آیا مردم را به نیکی امر کرده و خودتان را فراموش می کنید؟) در جای دیگری نیز شیخ اجل عالم بی عمل را به زنبور بی عسل تشبیه کرده که این تشبیه او ضرب المثل نیز شده است.

با این حال سخنان سعدی در حکایت فوق، در واقع درد دل فقیهی جوان است با پدرش درباره عالمانِ بی عمل.

در ادامه، پدر به او می گوید کسی بری از عیب نیست و از طلب دانش نمی توان دست کشید به این بهانه که عالِم را عیبی است.

در احادیث نیز آمده است که خذو الحکمه ولو من اهل النفاق.

علم را باید در هوا قاپید ولو که معلم منافق باشد.

با این حال به هر مفت خور متملقی هم نمی توان عنوان عالِم را اطلاق کرد.