دولت سیزدهم در راستای تحقق شعار سال که از سوی مقام معظم رهبری «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نام گذاری شد، تداوم روند دانش بنیان کردن کشور، - "ابلاغ قانونی که بخش قابل توجهی از مشکلات موجود در زیست بوم فناوری و نوآوری را رفع می کند دولت سیزدهم در راستای تحقق شعار سال که از سوی مقام معظم رهبری تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نام گذاری شد، تداوم روند دانش بنیان کردن کشور، تقویت محصولات ایرانی و حمایت از دانش بنیان ها را با ابلاغ قانون جهش تولید در دستور کار قرار داد.
از آن دست مقولاتی است که هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا زیرساخت ها و راهبردهای لازم برای آن وجود ندارد اما تصمیم گیران و دستگاه های برنامه ریزی دنیا به سمت حمایت از نوآوری ها حرکت می کنند.
در ایران قانون حمایت از شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری و اختراعات در سال 1389 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، هرچند اجرایی شدن آن در دولت دهم محقق نشد و به تعویق افتاد اما مبنای سیاست اقتصادی بر توسعه اقتصاد دانش بنیان برای گذار از اقتصاد نفتی و تحقق اقتصاد بدون نفت بود که آغازی بر گسترده ترین برنامه حمایتی دولت ها از مؤسسات و شرکت های دانش بنیان شد.
سال 1401 بنا به فرموده مقام معظم رهبری، تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نام گذاری شد و ضرورتی برای حمایت های بیش ازپیش از شرکت های دانش بنیان احساس شد.
دولت سیزدهم نیز ضمن تداوم روند دولت گذشته برای دانش بنیان کردن صنعت، ابتکار عمل های گسترده را برای اجرایی و عملیاتی شدن آن ایجاد کرد و تقویت ساخت داخل و حمایت از دانش بنیان ها در دستور کار قرار داد.
همانطور که آیت الله ابراهیم رییسی می گوید: وظیفه داریم در کشور کارها را دانش پایه و دانش بنیان پیش ببریم.
در این راستا قانون جهش تولید دانش بنیان" که در جلسه علنی مورخ 1401/02/11 مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید در نامه شماره 33430 مورخ 1401/03/03 توسط رییس جمهور ابلاغ شد.
قانونی مبتنی بر 20 ماده و 10 تبصره که زمینه ساز تحقق شعار تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین است و شرکت های دانش بنیان و خلاق را که امروز به عضوی جدی و مهم در اقتصاد کشور بدل شده اند را در توسعه کسب وکارشان یاری خواهد کرد.
در این گزارش به اهم برنامه های حمایتی دولت و نیز مسائل موجود برای شرکت های دانش بنیان پرداخته شده است.
از عدم اختصاص تسهیلات بلاعوض بانکی تا دارایی های نامشهود دانش بنیان ها شرکت های دانش بنیان برای رشد، نیازمند تأمین منابع مالی و استفاده از تسهیلات بانکی هستند.
رضا اسدی فرد، رییس مرکز شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره چگونگی تسهیلات دهی بانک ها و چالش های پیش روی مؤسسات دانش بنیان برای اخذ وام، می گوید: شرکت های دانش بنیان برای غلبه بر شرایط سخت اقتصادی کنونی نیاز به حمایت های مالی و تسهیلاتی دارند.
البته بدون شک به این شرکت ها تسهیلات بلاعوض داده نمی شود، وی دراین باره خاطرنشان می کند: شرکت های دانش بنیان تولیدی با توجه به نبود نقدینگی کافی برای رفع مشکلات عدیده، باید از تسهیلات مناسب و مدت دار استفاده کنند تا روند کسب وکار آن ها به درستی طی شود و پس از آن دوره تولید و ورود به بازار قادر به تسویه تسهیلات اخذشده شوند.
قانون جهش تولید، یاری گر شرکت های دانش بنیان و خلاق در توسعه کسب وکارشان است قاعدتا سیستم بانکی کشور هیچ فرقی برای بخش تولید در حوزه دانش بنیان و غیر دانش بنیان قائل نیست.
لذا رییس مرکز شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دراین باره عنوان می کند: در بسیاری از کشورهای جهان دارایی های فنی و تخصصی دانش بنیان ها به درستی ارزیابی و ارزش گذاری می شود، اما در ایران این دارایی ها برای سیستم بانکی کشور در حد یک ملک هم ارزش ندارد و به عنوان ضمانت بازپرداخت تسهیلات پذیرفته نمی شود.
دارایی شرکت های دانش بنیان، همان طور که از نامشان پیداست، دانش فنی، مهارت تخصصی و نیروهای ماهر و مسلط به فناوری های نوین است.
به باور اسدی فرد؛ دارایی نامشهود باعث تفاوت این شرکت ها با شرکت های دیگر شده است؛ تفاوتی کلیدی که نه فقط برای خود این شرکت ها که برای کشور مزیت به شمار می رود.
بااین حال دانش بنیان ها در کشور ما با مشکلات زیادی دست وپنجه نرم می کنند که یکی از این مشکلات، همین نامعتبر بودن دارایی هایشان برای سیستم بانکی و ثبتی کشور است.
اسدی فرد با تأکید بر اینکه دست بسیاری از دانش بنیان ها از تسهیلات بانکی کوتاه است، خاطرنشان می کند: شرکت های دانش بنیان برای رشد، نیازمند تأمین منابع مالی و استفاده از تسهیلات بانکی هستند که در این زمینه، دولت مصوبات حمایتی متعددی داشته و صندوق نوآوری و شکوفایی هم تسهیلاتی پیش بینی کرده، اما دریافت این تسهیلات نیازمند ضمانت و وثیقه بانکی است که تأمین آن برای شرکت های دانش بنیان مقدور نیست.
مسئله دیگر این شرکت ها، تأمین وثیقه ملکی است.
بانک ها برای پرداخت تسهیلات به دانش بنیان ها به عنوان ضمانت بازپرداخت و طبق قانون وثیقه ملکی می خواهند و ازآنجایی که دانش بنیان ها کارخانه و تجهیزات گران قیمت ندارند که آن را به سیستم بانکی به عنوان وثیقه بسپارند، با مشکل مواجه می شود.
رییس مرکز شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می گوید: دارایی نامشهود این شرکت ها، مغز افزار آن هاست، اما متأسفانه در نظام بانکی ما به این دارایی ارزشمند وام تعلق نمی گیرد.
دانش بنیان ها ظرفیت های فناورانه را برای راه اندازی جریان پیشرفت کشور تجمیع کنند دارایی های نامشهود دانش بنیان ها از مشکلات اساسی دانش بنیان ها است، وی دراین باره می گوید: بانک ها باید روال ارزیابی های خود برای اعطای تسهیلات به دانش بنیان ها را تغییر دهند و دارایی های ذهنی و خلاقیتی را به عنوان ضمانت بپذیرند و در این راستا می توانند برای خرید سهام شرکت های دانش بنیان، تسهیلات ویژه ای به شرکت های بزرگ بدهند تا هم شرکت های کوچک حمایت شوند و هم شرکت های بزرگ به سمت دانش بنیان شدن حرکت کنند.
تسهیلات تبصره 18 با تبعیض در اختیار تولیدی های دانش بنیان قرار می گیرد.
رییس مرکز شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان نهاد ریاست جمهوری علاوه بر اشاره به این امر، می افزاید: برخی بانک ها کاملاً سلیقه ای و وثیقه محور عمل می کنند، زیرا دریافت وثیقه ملکی تجاری، اداری و مسکونی برای بانک ها جزو معاملات سهل البیع است و حتی بعضی بانک ها بر این اساس از پذیرش ملک تولیدی به عنوان وثیقه خودداری می کنند.
کُندی فرآیند پرداخت وام یکی دیگر از سنگ اندازی های نظام بانکی بر سر راه تولیدی های دانش بنیان برای دریافت تسهیلات است.
وی دراین باره پیشنهاد می کند: هر بانک به ویژه در شهرهای بزرگ شعبه ای را به منظور انجام امور تسهیلات دهی به تولیدی های دانش بنیان اختصاص دهد تا هم فرآیند ارزیابی شرکت ها توسط بانک تسریع یابد و هم فرآیند پرداخت وام چابک سازی شود.
وعده وزیر اقتصاد برای شیرین کردن کام شرکت های دانش بنیان احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در جلسه ای با نمایندگان مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته وعده حل مسائل و مشکلات پیش روی شرکت های دانش بنیان را داد.
ابراهیم عزیزی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس دراین باره می گوید: در چند هفته گذشته جلسات متعددی با مسئولان پارک های علم و فناوری و مدیران شرکت های دانش بنیان داشته ام.
در آخرین جلسه وزیر اقتصاد و دارایی نیز حضورداشته اند و وعده داده شد که این مسائل و مشکلات پیش روی شرکت های جوان، خوش فکر و بااستعداد قرار دارد مرتفع شود.
کلید واژه ها: دانش بنیان - حمایت از دانش بنیان ها - بنیان - دانش - مقام معظم رهبری - دانش بنیان ها - تحقق شعار سال - زیست بوم فناوری و نوآوری - ابلاغ قانون - دولت سیزدهم - حمایت - نوآوری - شرکت های دانش بنیان - تحقق شعار - مقام معظم - نام گذاری - تولید - شعار سال - قانون - قانون جهش تولید - شرکت ها - اشتغال - دولت - سیزدهم - شرکت های دانش - کشورهای دنیا - برنامه ریزی - تداوم - ابلاغ - ایران
