کبری خزعلی و توییتی که حذف شد؛ تست های غربالگری بارداری چیست؟

توییتی از کبری خزعلی رییس شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی که با شادمانی خبر از لغو غربالگری اجباری مادران باردار داده بود؛ - در این بخش از گزارش کمی درباره انجام تست غربالگری می گوییم تا اذهان عمومی را نسبت به انجام این کار که البته اختیاری است، اما نتیجه قابل ملاحظه ای دارد روشن کنیم، تست های غربالگری در دو مرحله انجام می شود که شامل مجموعه ای از بررسی های آزمایشگاهی وسونوگرافی است و هدف آن هم این است که مادران باردار را از یکسری سندرم ها و نقایص جنینی (نه همه ی نقایص) غربال کرده و آن ها را در گروه های کم خطر یا پر خطر قرار دهد؛ و نکته قابل تامل در این تست ها این است که در کنار هدف اصلی غربالگری بارداری، که تعیین خطر ابتلای جنین به 3 سندرم (داون ادوارد پاتو) و نقایص لوله ی عصبی است گاهی می توان به صورت جانبی، به برآورد خطر بیماری ایکتیوزیس یعنی پایین بودن سطح استریول هم دست یافت.

برآورد احتمال ابتلای مادر به مسمومیت بارداری (پره اکلامپسی) با افزایش inhibin-A و B-HCG و AFP و کاهش استریول و PAPP-A هم از دیگر نتایج تست های غربالگری است.

اما شاید این پرسش مطرح شود که چه کسانی باید این تست را انجام دهد؛ پزشکان معتقدند همه خانم ها در هر سنی تست های غربالگری را انجام دهند، چون بعضا دیده شده که خانواده ای که هیچ سابقه ای در زمینه بیماری های ذکر شده نداشتند هم با مشکلات مواجه شده اند.

نظر موافقان و مخالفان از آنجاییکه تست غربالگری خود به خود موضوع مهم و استرس زایی برای زنان باردار است از این رو خیلی ها با انجام این کار مخالف و عده ای هم موافقند.

در یک نظر سنجی که در یکی از بیمارستان های تهران از زنان باردار شده این پیام ها نوشته شده است: "علم و تکنولوژی روز به روز پیشرفته تر می شود، وقتی پیشرفت علم به نفع ماست چرا از آن استفاده نکنیم.

ما می توانستیم هنوز کودکان مبتلا به فلج اطفال داشته باشیم؛ اما به کمک واکسن ها با انواع بیماری ها مقابله کردیم.

به نظر من وقتی آزمایش غربالگری به راحتی از به دنیا آمدن کودک مشکل دار جلوگیری می کند باید با آغوش باز از آن استقبال کرد.

"خانم دیگری با بیان اینکه هیچ مادر بارداری حاضر نیست ریسک تولد نوزاد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی را بپذیرید، نوشته است: "من برای فرزند اولم غربالگری رفتم؛ اگر بار دیگه باردار شوم با اینکه می دانم چه فشار عصبی را باید در این دوران تحمل کنم؛ اما باز هم غربالگری انجام می دهم، چون نهایتا یک ماه استرس روانی دارم، ولی در مقابل مجبور نیستم یک عمر رنج و درد فرزند بیمار را تحمل کنم.

"در این میان یکی دیگر از خانم ها با بیان اینکه این آزمایش ها تنها موجب افزایش استرس مادران می شود، بیان کرده: من خودم هیچ وقت راضی به سقط جنین نمی شوم حتی چنانچه بدانم خدایی نکرده فرزندم مشکل ذهنی و عقب ماندگی دارد؛ من معتقدم خدا بچه را داده است و او برای حیاتش تصمیم می گیرد؛ بنابراین ما نمی توانیم برای زنده بودن یا نبودن یک انسان تصمیم بگیریم.

بیشتر بخوانید: بارداری زیر 20 سال؛ نقش مسائل روحی و فکری و اجتماعی کجاست؟" واکنش ها چه بود "مصوبه ای در کار نیست فقط پیشنهاد است"، این جمله را حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت مجلس در واکنش به صحبت کبری خزعلی بیان کرد و گفت: مجلس هیچ مصوبه ای در این زمینه نداشته است.

این بحث ها در کمیسیون ویژه جمعیت و تعالی خانواده طرح شده که سه عضو مشترک با کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز دارد، اما هنوز این مساله تصویب نشده و در حد پیشنهاد است؛ پیشنهادی که می گوید اجبار به این مساله حذف شود.

آن گونه که شهریاری تاکید دارد، حتی در صورت تصویب این پیشنهاد نیز در همه کشور کمیته ها و تیم های پایش در مراکز مختلف برای مادران باردار وجود دارد و کماکان اگر مادر بارداری نیاز به غربالگری داشته باشد، دستور انجام این کار آن برای او صادر می شود؛ اظهار نظری که دو نکته کلیدی را یادآوری می کند؛ نخست مطرح بودن پیشنهاد حذف غربالگری پیش از تولد در مجلس و بعد تاکید بر حذف قید اجبار در آن.

اما آیا تنها اشتباه خزعلی، تاکید بر تصویب این طرح در مجلس شورای اسلامی است؟ خیر! این را می شود از پاسخ کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت دریافت که او هم توییتری نوشته و در بخشی از آن یادآوری شده که غربالگری بیماری های ژنتیکی جنین هیچ گاه اجباری نبوده است و دستورالعمل وزارت بهداشت در این رابطه با مشارکت آگاهانه و داوطلبانه والدین، عملی شده است.

نکته قابل تامل این است که اساسا غربالگری در طول تمام سال های گذشته اجباری نبوده که حالا خانم خزعلی با خرسندی از لغو این اجبار صحبت می کند و به دنبال تصویب مصوبه قانونی آن از مجلس است و نکته مهمتر که در کامنت های مردم خیلی درباره آن صحبت شد این است که آیا تولد انسان هایی با مشکلات جسمی و ذهنی کار خدا پسندانه و درستی است؟ آیا کسانی که به دنبال تصویب چنین قانون هایی هستند مسئولیت نگهداری و درمان این افراد را می پذیرند؟ آیا جامعه به این سطح از فرهنگ و روشنفکری رسیده است که با این افراد و خانواده های آن ها رفتار درست و منطقی داشته باشد؟ این ها پرسش هایی است که افرادی مانند کبری خزعلی و بقیه کسانی که به دنبال مصوب کردن چنین طرح های غیر منطقی هستند باید به آن پاسخ دهند.

نظر مراجع تقلید پیرامون سقط درمانی مقام معظم رهبری: سوال: پزشک بعد از معاینه در ماه های اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقص‏الخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟جواب: ناقص ‏الخلقه بودن جنین، مجوز شرعی برای سقط جنین حتی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمی‏ شود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.

آیت الله سیستانی:سوال: گاهی پزشکان تشخیص می دهند که جنین بیماری خطرناکی دارد واگر زاده شود اوناقص الخلقه خواهد بود و یا پس از اندک زمانی، خواهد مرد و پزشکان، ترجیح می دهند که جنین را ساقط کنند آیا چنان حقی را دارند؟ و آیا مادر می تواند خود را دراختیار پزشکان قرار دهد تا جنین او را در آورند؟ وسرانجام دیه او به عهده کیست؟پاسخ: تنها بدین جهت که جنین ناقص الخلقه و یا پس از تولد، فقط مدت کوتاهی زنده خواهد بود، مجوز سقط جنین نمی شود پس مادر نمی تواند اجازه چنین کاری را به پزشکان بدهد و آنان نیز نمی توانند جنین را خارج کنند و دیه بر عهده کسی است که عملاً به چنان کاری دست زده است.

آیت الله مکارم شیرازی:سوال: آیا سقط عمدی جنینی که مطمئنیم یا احتمال می دهیم، معیوب و نارسا است در هر ماهی از بارداری اگر دیه لازمه هم پرداخت شود، مجاز است؟ پاسخ:اسقاط جنین حرام است، ولی هرگاه جنین در مراحل ابتدایی باشد، و به صورت انسان کامل در نیامده باشد (قبل از چهارماهگی و دمیده شدن روح)، و باقیماندن جنین در آن حالت و سپس تولد ناقص آن به تصدیق اهل اطلاع متدین باعث عسر و حرج شدید برای پدر و مادر گردد، پایان دادن به حاملگی جایز است، و احتیاطا باید دیه را بدهند.

آیت الله سبحانی:در مواردی که پزشکان به صورت قطع نظر دهند که جنین مثلاً به علت نداشتن جمجمه و…، زنده متولد نخواهد شد، آیا سقط جنین جایز است؟ پاسخ: سقط جنین مطلقاً جایز نیست و در همه موارد، سقط جنین موجب دیه می شود.

در این گزارش سعی شد همه دیدگاه ها درباره موضوع غربالگری و سقط جنین مطرح شود تا صحبت ها یک طرفه و جانبدارانه نباشد، اما در نهایت تصمیم با مادران است که بخواهند چه سرنوشتی را برای فرزندانشان رقم بزنند.

کلید واژه ها: غربالگری - مادران باردار - باردار - شورای عالی انقلاب فرهنگی - کبری خزعلی - بارداری - انقلاب فرهنگی - مادران - فرهنگی - شورای فرهنگی - اذهان عمومی - سندرم - آزمایشگاهی - شورای - شورای عالی - جنین - گاهی - قابل - اجتماعی - برآورد - بیماری - انقلاب - گزارش - عمومی - بررسی - قرار - گروه - کنار - عالی - رییس