اصلاح طلبان با تابلوی 84 می آیند یا با تابلوی 92؟

هرچند تا یک ماه پیش، انتخابات 1400 برای بسیاری از اهالی اردوگاه اصلاح طلبی مصداق «نه به بار و نه به دار» بود اما بعد از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا گویا روزنه های امید در دل آنها نیز پدید آمده است و شاید چندان هم بدشان نمی آید که از موقعیت تماشاچی خارج .

- هرچند تا یک ماه پیش، انتخابات 1400 برای بسیاری از اهالی اردوگاه اصلاح طلبی مصداق نه به بار و نه به دار بود اما بعد از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا گویا روزنه های امید در دل آنها نیز پدید آمده است و شاید چندان هم بدشان نمی آید که از موقعیت تماشاچی خارج شوند و تا زمان هست برای حضور در انتخابات دستی بجنبانند.

  فائزه عباسی: وضعیتشان هنوز معلوم نیست و هر روز از سر بلاتکلیفی درِ خانه ای را می کوبند؛ به قول معروف هنوز نمی دانند با خودشان چندچندند و کاسه چه کنم شان دست به دست می چرخد؛ حکایت، حکایتِ اصلاح طلبان و انتخابات 1400 است.

کسانی که بعد از نقش آفرینی در انتخابات 96 کم کم منحنی محبوبیتشان روند نزولی پیدا کرد و تقریبا در انتخابات 98 به پایین ترین سطح رسید تا آنجا که برای شرکت در انتخابات شور و شوقی برایشان نماند و از سوی دیگر چون طیف رقیب همیشه یک سبد رای ثابت دارد آن تعداد از اصلاح طلبان که از تیغ ردصلاحیت شورای نگهبان سر سالم به در برده بودند با ریزش سرمایه اجتماعی نتوانستند بر اصولگرایان پیروز شوند و در نتیجه غائله را واگذار کردند؛ انتخابات 98 هرچه بود تمام شد و حالا به نظر می رسد فصل جدیدی در انتظار جریان چپ است.

بیشتر بخوانید؛ کواکبیان: تَکرارِ خاتمی هنوز اثر دارد/ظریف کاندیدا نمی شود/احمدی نژاد باید درس پس بدهد" هرچند تا یک ماه پیش انتخابات 1400 برای بسیاری از اهالی اردوگاه اصلاح طلبی مصداق نه به بار و نه به دار بود اما بعد از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا گویا روزنه های امید در دل آنها نیز پدید آمده است و شاید چندان هم بدشان نمی آید که از موقعیت تماشاچی خارج شوند و تا زمان هست برای حضور در انتخابات دستی بجنبانند.

کمرنگ شدن سایه تردید و پررنگ شدن رفت و آمدها وقتی گفته می شود سایه تردیدها درباره احتمال حضور اصلاح طلبان کم رنگ شده است برای این ادعا چند نشانه وجود دارد که نمی توان از کنارشان بی اهمیت عبور کرد.

اولین موضوع جلساتی است که مجمع روحانیون مبارز در روزهایی که کرونا جولان می دهد به صورت مجازی برگزار می شود، این در حالی است که خبری از شورای عالی سیاست گذاری به گوش نمی رسد و بعد از استعفای محمدرضا عارف و موسوی لاری اگر نگوییم به کما رفته باید بگوییم دست کم خواب زمستانی اش را آغاز کرده است برای همین ریش سفیدان پا به میدان گذاشته اند تا خلا شورای عالی را رفع و رجوع کنند و تا همه چیز از کنترل خارج نشده است شیرازه امور را به دست بگیرند.

در این میان نامه موسوی خویینی ها دبیرکل مجمع روحانیون مبارز که بیشتر به عنوان چهره خاکستری و پشت پرده جریان اصلاحات شناخته می شود تلنگری بود برای آنکه دوستان و دشمنان بدانند اصلاحات هنوز هم در میدان رقابت ایستاده و حریف می طلبد.

او در در آن نامه نوشت: گفته می شود یکی از علل عدم مشارکت بعضی گروه ها و برخی فعالان سیاسی رفتار ناصواب نهادهای مسئول و غیرمسئول و دخالت های ناروای آنان در تمام مراحل انتخابات است.

بنده این نگاه را تخطئه نمی کنم؛ اما آیا نباید به همین علت در انتخابات مشارکت فعال داشت تا هرچه بیشتر این رفتارها و دخالت های ناروا آشکار شود و ملت را به تصمیمی مناسب برساند؟اگر دیگران مرتکب رفتارهای ناصواب و دخالت های ناروا شده اند، چرا ما صحنه را ترک کنیم؟ آیا عرصه را ترک می کنید تا معلوم نشود که آنان چه بر سر انتخابات می آورند؟ هرگز چنین گمانی به شما گرامیان نمی رود.

پس در انتخابات شرکت کنید تا به إِحْدَی الحُسْنَیَیْن دست یابید: یا پیروزی، یا افشای بیشتر چهرهٔ کسانی که انتخابات را به بازی گرفته اند.

از سوی دیگر مهدی کروبی که در این روزها فرصت دیدار دوستان و خانواده برایش مهیا شده است در چند قدمی انتخابات اصلاح طلبان را به حضور پررنگ در انتخابات 1400 سفارش می کند.

اصلاح طبان با تابلوی 84 یا 92 نشانه ها برای تمایل حضور اصلاح طلبان در انتخابات 1400 کم نیست اما مهمترین ابهامی که درباره آنها وجود دارد این است که اصلاح طلبان قرار است زیر کدام تابلو در سیزدهمین انتخابات 1400 وارد گود رقابت شوند؛ آیا قرار است آرایش 84 را به خود بگیرند یا با صف آرایی براساس الگوی 92 وارد صحنه شوند؟ فراز و نشیب جریان اصلاحات در طول 23 سال گذشته کم نبوده و شاید در تمام این دوران هچ زمانی مانند سال 78 یعنی وقتی هم دولت را در چنگ داشتند و هم بیشترین کرسی های مجلس ششم را از آن خود کردند بر قله قدرت نایستادند.

اما در درست در همان زمان که کرسی های قدرت را در دستشان ماندگار تصور می کردند به جای آنکه برای انتخابات به یک اجماع برسند آتش تشتت و افتراق به جانشان افتاد و با چهار کاندیدا پا میدان گذاشتند و تاریخی ترین اشتباه را مرتکب شدند؛ شکست آرا بین چهار کاندیدا عاقبت کرسی ریاست جمهوری را تقدیم محمود احمدی نژاد کرد و برای یک دو دوره دست جریان چپ را از قدرت کوتاه کرد؛ هرچند 88 اصلاح طلبان تا حدودی اشتباه خود را جبران کردند اما معلوم بود که دولت مستقر به این راحتی کرسی را که به دست آورده بود تقدیم رقیب نمی کند و در نهایت دهه هشتاد با انزوای کامل اصلاح طلبان به پایان رسید.

اما 92 آغاز یک فصل جدید برای جریان چپ بود آنها می خواستند هر طور شده از این عزلت نشینی خارج شوند و برای مطالباتشان راه چاره ای پیدا کنند.

وقتی آیت الله هاشمی رفسنجانی رد صلاحیت شد تنها امید اصلاح طلبان محمدرضا عارف بود اما از آنجا که سبد رای عارف چنگی به دل نمی زد به جای تکرار اشتباه 84 و اصرار به ماندن گزینه اصلی در میدان رقابت برای حمایت از حسن روحانی که بیشتر یک اصولگرای معتدل شناخته می شد تا یک اصلاح طلب به توافق رسیدند و حتی خاتمی طی نامه ای عارف را که دلش با کناره گیری از انتخابات نبود از میدان رقابت بیرون کشید.

نتیجه آن انتخابات به سود گزینه مورد حمایت اصلاح طلبان تمام شد و 4 سال بعد هم این پیروزی تکرار شد.

جدال قدرت و هویت اصلاح طلبان در حالی به استقبال انتخابات 1400 می روند و خود را برای سیزدهمین کرسی ریاست جمهوری گرم می کنند که با یک بحران به نام بحران هویت دست به گریبانند.

مردم باید بدانند اصلاح طلبان مطابق چه اصول و با چه اهدافی سیاست ورزی می کنند.

آیا کسی که به هر قیمت خود را درون بازی ازپیش تعیین شده سیاست پرتاب می کند، اصلاح طلب است؟ آیا کسی که ناظر شرایط موجود است و سیاست داخلی را متغیر درجه دوم می داند، اصلاح طلب است؟ اینها را سعید حجاریان در خرداد سال جاری خطاب به اصلاح طلبان می گوید.

او ادامه می دهد: اصلاح طلبی و اصلاح طلبان دیگر نمی توانند همزمان روی دو صندلی بنشینند و هم این باشند و هم آن.

حالا ممکن است کسی اسم این رویکرد را تندروی بداند، خب بداند! صحبت های تند و تیز حجاریان اینجا تمام نمی شود و در پایان می نویسد: من به دوستان توصیه می کنم اگر در گفتار و کردارشان گرهی از کار کشور باز نمی کنند و کمکی به تعمیق تفکر نمی کنند لااقل به ته مانده جریان اصلاحات لطمه نزنند! من معتقدم اصلاح طلبی باید نقد شود البته بازگشت به هویت اصلی اصلاح طلبی و فاصله گرفتن از منفعت برای حفظ قدرت تنها از زبان حجاریان مطرح نشد و محمدرضا تاجیک از دیگر تئوریسین های این جریان معتقد است جریان اصلاحات باید به مدار اصلی خود بازگردد.

او می گوید: روایت اصلاح طلبان، روایت واحد و یگانه ای نیست و در ساحت فراخ جریان اصلاح طلبی، رقص تفاوت ها و تمایزها و تکثرها (بازی های زبانی و گفتمانی گونه گون) برپاست.

چون نیک بنگریم بسیاری از اصلاح طلبان امروز را در هیچ کجا و هرکجا ی نظری و عملی می بینیم.

اینان، اصلاح طلبی را دقیقا در همان موقف و موضعی تعریف می کنند که قدرت و منفعت شان اقتضا می کند.

این عده، برای رسیدن به قدرت آرام و قرار ندارند.

کک قدرت افتاده توی تن و جان شان و آرامش و قرار را از آنان ربوده است.

او ادامه می دهد: امروز بسیاری از دقایق گفتمانی اصلاح طلبی از معنای اصیل خود، و از حقیقت شان، تهی شده اند، منسوخ و سرانجام از کار افتاده اند.

این دقایق مفهومی، به گفته آگامبن، امروز واقعیتی را دربرمی گیرند که دیگر هیچ ربطی با آن واقعیتی ندارد که در ابتدا و در اصل این مفاهیم تبیین می کردند.

لذا اصلاح طلبان ضرورتا باید دقایق گفتمانی خود را دوباره بازبینی کنند، بازاندیشند و حتا آن ها در صورت لزوم کنار گذارند و یا نسخ کنند.

حال با این صحبت ها به نظر می رسد جدال بر سر هویت و حفظ قدرت مهمترین موضوعی است که جریان چپ را گرفتار کرده است از یک سو احزابی مانند کارگزاران، اعتماد ملی، مردم سالاری و .

اصرار به ماندن در قدرت دارند حتی اگر قرار باشد بار دیگر گرد یک کاندیدای اصولگرا جمع شوند و از سوی دیگر احزابی مانند اتحاد ملت شرط و شروطی را درباره حضورشان در انتخابات قرار می دهند و آن تایید صلاحیت یک گزینه تمام اصلاح طلب است که گفتمان اصلاح طلبی را کنار نگذارد.

اما این جدال قرار است تا کی و کجا ادامه داشته باشد؟ این سوالی است که به نظر می رسد مجمع روحانیون مبارز پا به میدان گذاشته است تا درباره آن به یک جمع بندی برسد.

البته از انتقاداتی که درباره این مجمع و حتی شخص خاتمی به گوش می رسد هیچ بعید نیست که این تصمیم از سوی برخی احزاب نادیده گرفته شود و اتفاقی که در انتخابات 98 رخ داد بار دیگر تکرار شود.

27216
کلید واژه ها: انتخابات - انتخابات 1400 - انتخابات آمریکا - اصلاح طلبان - اصلاح - اردوگاه - تماشاچی - پیروزی - آمریکا - بایدن - اهالی - روزنه - قول معروف - امید - گویا - فائزه - معروف - شوند - حضور - زمان - دستی - خانه