«اولئاریوس»، دانشمند و جهانگرد آلمانی در سفرنامه اش خصلت های اخلاقی ایرانیان را ستوده و وضع زندگی مردم و همچنین آداب و رسوم اجتماعی در ایران دوره صفوی را ثبت کرده است.
- همین دیروز گروه تاریخ خبرگزاری فارس ـ امین رحیمی: 21 مرداد مصادف با 11 اوت (آگوست) سالروز تولد آدام اولئاریوس (Adam Olearius) محقق، ریاضی دان و جغرافی دان آلمانی است.
وی که در قالب یک هیأت سیاسی و اقتصادی از سوی دربار پادشاهی آلمان به ایران آمد نگارنده یکی از قدیمی ترین سفرنامه ها به ایران است؛ سفرنامه ای که یکی از منابع تاریخی مهم درباره وضعیت زندگی ایرانیان عصر صفوی محسوب می شود.
جهانگردان بسیاری به ایران سفر کرده و آداب و رسوم زندگی ایرانیان در دوره های تاریخی مختلف از صفویه تا قاجار را در کتاب هایشان ثبت کرده اند.
اغلب این افراد نیز نگاهی سطحی به مسائل داشته و تصویری نادرست از زندگی و روحیات ایرانیان ارائه داده یا به دلیل تعصبات مذهبی و نژادی در توصیف واقعیت دخل و تصرف کرده اند.
اما سفرنامه اولئاریوس به دقت و موشکافی بهتر و رعایت انصاف بیشتر مشهور است.
وی از آن چه به نظرش ناروا می آمده به شدت و با صراحت انتقاد کرده، اما فضایل اخلاقی ایرانیان را هم با شهامت ستوده است.
از جمله اینکه در کتابش آورده است: ایرانی ها ذاتا دارای روحی بزرگ، نیروی دریافت بسیار خوب و استعداد بسیارند.
ایرانی ها به کسب دانش و هنر ارزش زیاد می نهند.
اولئاریوس ایرانیان را مردمی با فضائل اجتماعی و خصلت های اخلاقی پسندیده معرفی می کند به خاطر مذهب شان بسیار تمیزند اولئاریوس در سال 1636 میلادی در زمان سلطنت شاه صفی یکم به ایران سفر کرد و به بازدید از شهرهای مختلف از جمله اردبیل و اصفهان (پایتخت آن زمان ایران) پرداخت.
وی در این سفر که حدود یک سال طول کشید با زبان و فرهنگ ایرانی آشنا شد و بعدها با ترجمه گلستان و بوستان سعدی به زبان آلمانی نقش مهمی در افزایش شناخت اروپاییان نسبت به ایرانی ها داشت.
توصیف های او از ایران به رعایت بی طرفی و دقت در جزییات معروف است.
در سفرنامه اش نیز به مسائل مختلفی از آداب و رسوم گرفته تا اخلاق ایرانیان، مسائل اجتماعی، نوع خوراک، لباس، مشاغل و.
پرداخته است.
تصویری از اصفهان دوره صفوی در سفرنامه اولئاریوس اولئاریوس ایرانی ها را مردمی ذاتا متواضع و فروتن معرفی می کند که: نسبت به دیگران بی اعتنایی نشان نمی دهند و با خوش خویی و مهربانی با یکدیگر به ویژه بیگانگان روبه رو می شوند.
هنگام گفت وگو کلمات مؤدبانه و متواضعانه به کار می برند، مثلا هنگامی که کسی را درون خانه خود دعوت می کنند، می گویند: خانه ما را منور فرمودید یا قربان شما یا خاک پایم ، چشمم کف پایت و از این قبیل.
مانند فرانسویان و حتی بیشتر از آنان بلدند که چگونه الفاظ را بیارایند و خوش آمد گویند.
علاوه بر آن ایرانیان را مردمی می داند که به خاطر مذهب شان بسیار تمیز هستند؛ خودشان، خانه شان و لباس شان.
از تمیزی ایرانی ها و مقید بودنشان به رعایت پاکیزگی نیز بسیار شگفت زده شده و عادات ایرانیان را در این زمینه به مردم سایر ملل اروپایی برتری داده و بسیار ستوده است.
نسخه ای قدیمی از سفرنامه اولئاریوس خوابیدن عزاداران روی خاکستر! سفرنامه اولئاریوس در چند جلد نگاشته شده و بخش های ابتدایی آن به سفر به روسیه و بخش های پایانی به سفر به ایران اختصاص دارد.
یکی از نکات جالب درباره این سفرنامه، توصیفی است که از مراسم عزاداری محرم در ایران ارائه می دهد.
نخستین روزهای ورود اولئاریوس به اردبیل با ایام عزاداری محرم مصادف بوده است و این هم توصیفش از این مراسم: قبل از روز دهم به این مراسم با یک عزاداری همگانی پایان می دهند، ولی در شب همان روز مراسم کم نظیری برپا می شود.
این مراسم در حیاط جلویی مزار شیخ صفی در حالی که پرچم بلندی در کنار منبر افراشته شده است، انجام می گیرد .
اولئاریوس از اطعام نیازمندان و پخت و توزیع نذورات در بقعه شیخ صفی خبر می دهد و بعد هم از جوانانی معروف به چاک چاکو یاد می کند که خود را با زغال سیاه کرده و شب ها برای خوابیدن به منزل نمی روند، بلکه به نشانه اندوه و غمی که از شهادت امام حسین (ع) دارند بر خاکستر آشپزخانه شیخ صفی می خوابند .
انتهای پیام/ نمایشگاه مجازی پارچه های آل بویه و صفویه در موزه رضا عباسی
کلید واژه ها: ایران - ایرانی - ایرانیان - سفرنامه - آداب و رسوم - آلمان - آلمانی - زندگی - در ایران - تاریخ - جهانگرد - خبرگزاری فارس - تاریخی - صفوی - عزاداری محرم - یکی از - سالروز تولد - قدیمی ترین - دوره - خبرگزاری - پادشاهی - دانشمند - اجتماعی - اقتصادی - عزاداری - نگاه یک - سالروز - ستوده - ریاضی - مختلف
