ماجرای رباعی معروف در کتاب های درسی

محسن احمدوندی، دکتری زبان و ادبیات فارسی در یادداشتی که به سیدعلی میرافضلی، رباعی پژوه برجسته معاصر، تقدیم کرده و به بازبینی او رسیده است، نوشته است: در بسیاری از صفحات مجازی و به تبع آن در کتاب فارسی پایه نهم، رباعیِ کم گوی و به جز مصلحت خویش مگوی.

به غلط به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده شده است.

یادداشت پیشِ رو می کوشد تا سیر انتساب های این رباعی به شاعران مختلف را در طول تاریخ ادب فارسی نشان دهد و در نهایت سراینده اصلی آن را مشخص کند.

 به گزارش سایت قطره و به نقل ازتابناک به نقل از ایسنا، در متن نوشتار می خوانیم:   در بسیاری از صفحات مجازی و به تبع آن در کتاب فارسی پایه نهم، رباعیِ زیر به خواجه نصیرالدین طوسی نسبت داده شده است و آن را از کتاب اخلاق ناصری چنین نقل کرده اند: کم گوی و به جز مصلحت خویش مگوی چیزی که نپرسند تو از پیش مگوی دادند دو گوش و یک زبانت ز آغازیعنی که دو بشنو و یکی بیش مگوی(فارسی پایه نهم، 1401: 52)   این در حالی است که نه تنها در اخلاق ناصری که در هیچ کدام از آثار خواجه نصیرالدین طوسی و دیگرانی هم که شعری از او نقل کرده اند اثری از این رباعی نیست (ر.

ک: مدرس رضوی، 1354، 598 ـ 628؛ نفیسی، 1335: 73 ـ 81؛ اقبالی، 1370: 91 ـ 146).

 البته مضمون این رباعی در اخلاق ناصری به صورت نثر آمده است.