رخنه معدنکاران در یک طبیعت بکر و دنج

بر اساس اهداف کنوانسیون تنوع زیستی آیچی بنا بود سازمان حفاظت از محیط زیست، تا سال 2020، مناطق تحت حفاظت خود در خشکی را دستکم تا 17 درصد افزایش دهد.

- اما نه تنها این افزایش صورت نگرفت بلکه این سازمان در بسیاری از موارد اراضی ملی کشور را به جولانگاه معدنکاران و یا به قرق اختصاصی شکارچیان تبدیل کرد.

خبرگزاری میزان- با وجود اینکه اکتشاف و بهره برداری از معادن همواره یکی از اصلی ترین عوامل آسیب به محیط زیست و تخریب زیستگاه های کشور شناخته می شود بی تفاوتی و سهل انگاری دو نهاد متولی حفاظت از طبیعت یعنی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و کوتاه آمدنشان در برابر متقاضیان معدنکاوی و وزارتخانه هایی چون صمت، طبیعت کشور را در معرض آسیب هایی جبران ناپذیر قرار داده است.

فرزاد علی زاده، فعال محیط زیست به میزان گفت: استان پهناور اصفهان در مرکز ایران، به دلیل وجود رشته کوه های زاگرس مرکزی و تلاقی آن با کویر مرکزی ایران (دشت کویر)، آب و هوا و اقلیم منحصر به فردی دارد.

حیات وحش در این استان به حدی متنوع است که 18 منطقه تحت حفاظت، شامل شکار ممنوع، حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی را در خود جای داده است.

وی با بیان اینکه از پارک ملی قمیشلو در استان اصفهان، به عنوان قدیمی ترین منطقه حفاظت شده در جهان یاد می شود گفت: اما در کنار این طبیعت زیبا و منحصر به فرد، وجود انبوهی از معادن در دل کوهستان و طبیعت این استان، همچون زخمی جانکاه خودنمایی می کند.

نمونه ی بارز آن را می توانیم در شهرستان نطنز ببینیم.

این شهرستان حدود 70 معدن را در دل خود جای داده است که حدود 24 مورد از آن، در قلب منطقه حفاظت شده کرکس کوه قرار دارند.

وی افزود: اما در شرق جاده نطنز به اصفهان، در جنوب شرقی طرق رود و (جنوب غربی روستای فسخورد)، منطقه ای دشتی کوهستانی به نام منطقه علیا وجود دارد که محلی ها به آن "دهانه وناوند" می گویند.

پوشش گیاهی انبوه این منطقه که عمدتاً گون و درختچه های بادام تلخ است از یک سو و نبود جاده دسترسی که به عدم دسترسی انسان به این منطقه منجر شده، فضای امنی را برای حیات وحش ایجاد کرده است.

علی زاده با ابراز تعجب از اینکه این منطقه تا کنون از سوی اداره محیط زیست اصفهان، به عنوان یکی از مناطق چهارگانه یا دستکم منطقه شکار ممنوع ارتقاء نیافته است گفت: حیات وحش این منطقه شامل کبک، قوچ و میش، گربه پالاس، گربه وحشی، انواع مارهای بزرگ، پایکا و انواع پرندگان شکاری و دیگر حیوانات می شود.

این فعال محیط زیست با ابراز تاسف از اینکه حتی این سرزمین امن و عاری از انسان هم از چشم معدنکاران پنهان نمانده است گفت: از خرداد ماه سال جاری برای اکتشاف باریت در این منطقه مجوز صادر شده است.

این در حالی است که صدور مجوز بهره برداری از معادن، مستلزم استعلاماتی از سازمان های ذی ربط است که مهمترین آن ها، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها و مراتع است.

وی افزود: بر اساس قانون، اگر منطقه مورد نظر خارج از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست باشد، وزارت صمت تنها موظف است از اداره کل منابع طبیعی استعلام بگیرد.

در این مورد، اداره کل منابع طبیعی اصفهان، ابتدا به دلیل جلوگیری از نابودی پوشش گیاهی، شیب منطقه و وجود حیات وحش بکر و بی نظیر در آن از صدور مجوز بهره برداری از معادن در آن خودداری می کند اما متاسفانه در نهایت، این مجوز را صادر می کند! این فعال محیط زیست اضافه کرد: وزرات صمت، برای اکتشافات در 1400 هکتار از این معدن مجوز صادر کرده است اما اداره کل منابع طبیعی اصفهان برای اکتشافات در 268 هکتار مجوز صادر کرده و در مرحله کنونی تنها با کاوش در 100 هکتار موافقت کرده است.

علی زاده تصریح کرد: متاسفانه تجربه نشان داده که معدنکاوان بی توجه به محدوده تعیین شده از سوی سازمان جنگل ها، منابع طبیعی و آبخیزداری و یا سازمان حفاظت محیط زیست و بدون در نظرگرفتن ملاحظات محیط زیستی و توافقات به عمل آمده با این دو نهاد صرفا بر اساس مجوز صادر شده توسط وزارت سمت فعالیت خود را آغاز کرده و در عمل، شرط و شروط تعیین شده از سوی این دو نهاد متولی یعنی سازمان محیط زیست و سازمان جنگل ها را در نظر نمی گیرند که متاسفانه هرگز برخورد قانونی بازدارنده ای با این تخلف صورت نمی گیرد.

وی یادآور شد: نمونه بارز این تخلفات و عدم پایبندی به تعهدات محیط زیستی را می توان به عینه در منطقه کرکس کوه و انبوه معادن متخلف در آن مشاهده کرد.

تعهداتی که فقط بر روی کاغذ نوشته می شود و متأسفانه هیچ گونه نظارتی به منظور ملزم کردن بهره بردار به عمل به تعهداتش وجود ندارد.

این فعال محیط زیست تاکید کرد: طبق مجوز اکتشاف معدن در منطقه علیا ، متقاضی اجازه انجام عملیات معدنی نداشته و تنها اجازه دارد جهت اکتشاف ماده معدنی، خاک را تا عمق سی سانتیمتر برداشت کند اما در کمال بی توجهی به تعهداتش ماشین آ لات حفاری سنگین را وارد منطقه کرده و حتی با ایجاد انفجار، اقدام به اکتشاف ماده معدنی کرده است.

وی افزود: یکی از دلایل مهم مخالفت سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با معدنکاوی در منطقه علیا "محل مورد درخواست متقاضی " در کوهستان منطقه، جهت برداشت ماده معدنی است.

چرا که همان قسمت از کوهستان، حوزه آبریز و تأمین آب چشمه سارهای منطقه است و با اجرای عملیات معدنی مسیر آب های زیرزمینی شکسته شده و چشمه سارها خشک خواهند شد.

علی زاده اضافه کرد: در حال حاضر، کمپ اکتشافی شامل چند کانکس و دیگر تجهیزات اسکان در منطقه بر پا شده که مشکلات و دردسرهای عدیده ای را برای حیات وحش منطقه به وجود آورده است.

به عنوان مثال، کارگران حاضر در منطقه، به کرات بوته ها و گون های انبوه را به آتش کشیده و در مواردی مارها و دیگر جانوران منطقه را از بین برده اند.

وی اذعان کرد: در مجوز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، حق جاده کشی در منطقه مورد به متقاضی داده نشده است.

با این وجود، عکس های هوایی گوگل ارث نشان می دهد که در تابستان سال جاری، در حالی که هنوز مجوز جاده کشی صادر نشده بوده، چندین جاده در منطقه احداث شده است که البته بعد از احداث این جاده، متقاضی موفق می شود از اداره منابع طبیعی، مجوز دریافت کند اما جالب اینجاست که جاده هایی احداث شده در بخش هایی، خارج از محدوده مورد موافقت اداره کل منابع طبیعی اصفهان و بخشی از آن نیز در بستر رودخانه کشیده شده است و تاسف بارتر اینکه برای ایجاد آنها، از موارد انفجاری استفاده شده که آثار تخریب آن مشهود است.

این در حالی است که، در مجوز منابع طبیعی ذکر شده که عملیات اکتشاف باید بدون هر گونه تخریبی صورت پذیرد.

این فعال محیط زیست گفت: یکی از مکان‎ هایی که به عنوان ذخیره گاه معدنی کشف و مورد تخریب و انفجار قرار گرفته است، آب راهه ای در میان کوهستان منطقه است که حجم باطله های حاصل از انفجار، مسیر سیلاب و آب راهه را مسدود کرده است.

وی افزود: بسیار مهم و قابل توجه است که وجود این جاده ها در مناطق بکری مانند منطقه علیا (دهانه وناوند)، دسترسی شکارچیان متخلف به حیات وحش را هموار می کند.

در واقع، یکی از عوامل گسترش تخلفات شکار در سطح کشور، احداث همین جاده های معدنی است.

علی زاده با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست، موظف به حفاظت از تنوع زیستی و پاسداشت محیط زیست ندارد گفت: مشخص نیست چند منطقه بکر دیگر در ایران وجود دارد که در سایه بی تفاوتی سازمان حفاظت محیط زیست قربانی منافع معدنکاران شده اند این فعال محیط زیست با بیان اینکه بر اساس اهداف کنوانسیون تنوع زیستی آیچی، سازمان حفاظت از محیط زیست، بنا بوده تا سال 2020، مناطق تحت حفاظت خود در خشکی را تا 17 در صد افزایش دهد گفت: متاسفانه سازمان حفاظت محیط زیست نه تنها در خصوص افزایش مناطق چهارگانه تحت نظارت خود اقدامی نکرده بلکه در بسیاری از موارد اراضی ملی کشور را به جولانگاه معدنکاران و یا به قرق اختصاصی شکارچیان تبدیل کرده است.

وی در پایان گفت: امیدواریم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان تخلفات حادث شده در منطقه وناوند را پیگیری کرده و اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان هم هرچه سریع تر اقداماتی در راستای حفاظت از منطقه علیا انجام دهد تا به زودی شاهد ارتقاء این اکوسیستم بکر به عنوان یکی از مناطق تحت حفاظت سازمان باشیم.

انتهای پیام/
کلید واژه ها: محیط زیست - زیست - سازمان - سازمان حفاظت محیط زیست - حفاظت - معدنکاران - محیط - مراتع و آبخیزداری - طبیعت - حفاظت محیط زیست - فعال محیط زیست - کشور - افزایش - بهره برداری - قرق اختصاصی - میزان - تنوع زیستی - سهل انگاری - وزارتخانه - آبخیزداری - اراضی ملی - بی تفاوتی - طبیعت بکر - شکارچیان - آسیب - متقاضیان - خبرگزاری - هایی - زیستگاه - اختصاصی